HAKİM YARDIMCILIĞI GELDİ Mİ? HAKİM YARDIMCILIĞI – SAVCI YARDIMCILIĞI NEDİR?

ADALET BAKANLI BEKİR BOZDAĞ'ın 4 Nisan 2022'de yaptığı açıklamaya göre Hakim Yardımcılığının 1 Ocak 2023'ten itibaren yürürlülüğe girmesi hedeflenmektedir. 

Hakim Yardımcılığı ve Savcı Yardımcılığı hakkındaki tüm güncel gelişmeleri bu yazımızda bulabilirsiniz. Sayfamızın alt bölümünde Hakim Yardımcılığı hakkında en güncel bilgilerle yaptığımız değerlendirme videosunu da izleyebilirsiniz. 

Hakim ve Savcı Yardımcılığı Değişikliklerini içeren teklif TBMM başkanlığına sunulmıuştur. Taslak detayları aşağıdaki gibidir. 

2022 HAKİMLİK SINAVI TARİHİNİN NE ZAMAN BELLİ OLACAĞIYLA İLGİLİ ADALET BAKANI BEKİR BOZDAĞ'DAN AÇIKLAMA GELDİ. Videosunu izleyebilirsiniz. Hakimlik Sınavı Hakkında Detaylı Analizlerimizi de link üzerinden takip edebilirsiniz: https://www.yakinegitim.com/duyuru/2022-hakmlk-sinavi-ne-zaman

Yargı Reformu Strateji Belgesinin gündeme gelmesiyle beraber Hakim Yardımcılığı kavramıyla karşılaşmaya başladık. Aslında sadece Hakim Yardımcılığı olarak değil Hakim ve Savcı Yardımcılığı olarak ifade etmek daha doğrudur. İlk aşamada Hakim Yardımcılarının görevlerinin ne olacağı şu şekilde tanımlanmıştır:

•         Tevdi edilen dosyayı ya da evrakı inceleme
•          İncelenen dosyayı hakime sunma
•          Duruşma ve keşif sırasında ve duruşma sonrası işlemlerde hakime yardımcı olma
•          Kalem personelince hazırlanan evrakın hakime sunulmadan önceki kontrolünü yapma
•          Gerekçeli karar taslaklarını hakimin görüşleri doğrultusunda hazırlama
•          Hakimin talebi doğrultusunda doktrin ve içtihatlar konusunda araştırma yapma

Yargı Reformu Strateji Belgesinde bu görevler kabaca belirtilmişken tabidir ki çalışmalar devam etmektedir ve mevzuatta belirtilecek diğer tüm görev ve sorumlulukları hakim yardımcıları yapmakla yükümlü olacaklardır.

Savcı yardımcıları ise;

•          tevdi edilen evrak ve dosyaları savcıya sunmak,
•          soruşturma işlemlerinde hazır bulunmak,
•          savcının görüşü doğrultusunda karar taslakları hazırlamak,
•          kalem personelince hazırlanacak evrakın savcıya sunulmadan önceki son kontrolünü yapmak,
•          savcının görüş talepleri doğrultusunda kanun yollarına dair fikir sunacak
•          yine savcını talepleri doğrultusunda doktrin ve içtihatlar konularında araştırma yapacak ve savcıya sunacak.

Bu bilgilere ek olarak özel bir durum da söz konusudur. Bilişim ve Siber suçlara ilişkin soruşturma ve kovuşturma aktivitelerinde makul bir sürede sonuçlandırılmasına yönelik olarak hakim ve savcıların bilişim suçları hususunda uzmanlaşmalarının sağlanması hedeflenmektedir. 

-------------------------------------------------------------------------

Bu bölümden itibaren sunulan bilgiler 2019 yılı Kasım ayında hazırlanmıştır. O dönemden bugüne belirsizlik olan konular hakkında görüş belirtildiğinden saklanmaktadır. 

Peki Hakim ve Savcı Yardımcısı olmak için prosedürler nasıl olacak?

Bu noktada öncelikle Hukuk Fakültesini bitirdikten sonra Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavına girilecek. Bu sınavla ilk eleme yapılacak. Akabinde, Hakim Yardımcılığı Sınavına girilecek. Bunu kazandıktan sonra 1 yıl yoğun teorik eğitim alınacak. Bu 1 yıllık çalışmanın ardından 4 yıl boyunca Hakim Yardımcısı olarak bir mahkemede görev alınacak. Ve eğitimle beraber geçen 5 yılın sonunda Hakimlik Sınavına girmeye hak kazanılacak.

Mesleğe kabul edilmeyen Hakim ve Savcı adaylarına Adalet Bakanlığı’nda İcra Müdürlüğü ya da Yazı İşleri Müdürlüğü gibi roller hususunda görevlendirme teklifi yapılabilecek.

Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Hukuk Fakültesine başlayanlara uygulanacaktır.

Hakim ve Savcı Yardımcılığı mesleğine giriş sürecinde verilecek eğitimlerin uzatılması gerektiği, hakimlik kürsüsüne daha ilerleyen yaşlarda oturmaları gerektiği yönünde Hakim ve Savcı Yardımcılığı çalıştayında görüşler çıkmıştır.

Hakim ve Savcı Yardımcılığı noktasında 2 yıl içerisinde tüm hazırlık faaliyetlerinin tamamlanması öngörülmektedir.

 Hakimlerin alanlarında uzmanlaşması ve mesleki tecrübelerini o alanda arttırmalarına yönelik yeni bir anlayış değişiminin geliştiği görülmektedir. Mesela hukuk ve ceza hakimi olarak mesleğe başladığında bir hakimin alanının belirlenmesi ve meslek hayatı boyunca bu ihtisasta hizmet vermesi bir hedef olarak gösterilmektedir. Bir asliye ceza hakimiyken yıllar sonra iş hakimi ya da ticari hakim yapılması değişim sonrası odaklanılan alan hususunda bir adaptasyon problemini ortaya çıkarabileceği bunun da yargılamayı olumsuz yönde etkileyecek sonuçlar ortaya koyduğu hususunda görüşler ortaya koyulmaktadır. Hedefin, bir yargı mensubunun ceza ya da hukuk alanını belirlemesi ve o alanda uzmanlaşarak meslek hayatını sürdürmesi olduğu görülmektedir.

Uzmanlık alanı mesleğe başlamadan önce seçilecek, mesleki eğitim sırasında o alana yoğunlaşarak hakimlik öncesi gerekli eğitimlerin verilmesi sağlanacaktır.

Hakim ve Savcı Yardımcılığı sınavına başvuru şartları Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavında başarılı olan hukuk fakültesi mezunları ya da belirli bir süre avukatlık yapanların başvurabileceği belirtilmektedir.

İnsan Hakları Hukuku anlamında da görüşler mevcuttur. Meslek öncesi ve meslek içi eğitimlerin arasına İnsan Hakları Hukuku, Hukuk metodolojisi ve Hukuki Argümantasyon programlarının alınması noktasında da yoğun görüşler bulunmaktadır.

Yurtdışında dil öğrenimi gören ve lisansüstü eğitim alan hakim ve savcı sayısının yargı sistemi içerisinde fazlalaşması hususunda da yoğun görüşlerin olduğu açıktır.

Hakim ve Savcı Yardımcılığının ana fikir olarak şu şekilde olduğu belirtiliyor. Hakim ya da Savcının takım lideri olduğu ve yargısal faaliyetlerini yürütmesi hususunda yardımcı olacak, içtihatları ve mevzuatı araştıracak, karar taslaklarını oluşturacak, usuli işlemleri yazacak, ara karar gibi işlemleri yapacak yardımcı profesyonellerin Hakim ve Savcı Yardımcıları olarak konumlandırılmasından bahsedilmektedir.